Dampen & zwangerschap

Enige tijd geleden werden we via de e-mail benaderd door een dampster met een erg belangrijke vraag; ze wilde weten of het kwaad kon om tijdens een zwangerschap te dampen, zonder nicotine. Ik stelde voor om telefonisch hierover contact te hebben.

Het simpele antwoord over dampen tijdens de zwangerschap is kort en bondig: gebruik geen nicotinehoudende vloeistoffen en als je het kunt gebruik dan liever niets.

Maar, in het telefoongesprek bleek toch een uitgebreider antwoord nodig te zijn en zakte spreekwoordelijk m’n broek af.De dampster in kwestie gaf namelijk aan te twijfelen tussen nicotine-vrij dampen of 3 gewone sigaretten per dag.
Ja, je leest het goed; er zijn mensen die oprecht twijfelen of (nicotinevrij) dampen minder schadelijk is dan 3 sigaretten per dag roken. Dit bericht hier is geen verwijt naar de dampster in kwestie, absoluut niet. De twijfel die deze jongedame heeft is het directe gevolg van de schreeuwerige en ongenuanceerde berichtgeving over de e-sigaret die de laatste jaren schering en inslag is.

Die campagne tegen de e-sigaret werpt z’n rotte vruchten af en is ondertussen zo ver gevorderd dat menigeen denkt dat de e-sigaret zelfs zónder nicotine net zo schadelijk of zelfs schadelijker is dan de gewone sigaret. Dat is niet alleen in Nederland het geval, maar wereldwijd. Ook in het Verenigd Koninkrijk is deze zorgwekkende ontwikkeling geconstateerd. Deborah Arnott, directeur van Action on Smoking and Health berichtte daar vrijdag jongstleden als volgt over:

“Het aantal ex-rokers dat de tabakssigaret laat liggen dankzij de e-sigaret groeit nog steeds, waarmee bewezen is dat de e-sigaret zéér waardevol is. Maar het aantal mensen dat onterecht denkt dat dampen net zo schadelijk is als roken is zorgwekkend.
Met de groei van deze misvatting riskeren we dat vele rokers ontmoedigd worden om over te stappen op e-sigaretten, en dat ze dus blijven roken. Dit is slecht voor hun gezondheid en voor de gezondheid van de mensen om hen heen.”

Dr Leonie Brose, van het King’s College in London, voegt daar nog aan toe:

“We moeten de relatieve veiligheid van de e-sigaret duidelijk overbrengen. De bewezen schadelijkheid van tabak krijgt veel minder (media)aandacht dan de veel lagere en veel minder zekere schadelijkheid van de e-sigaret. We zijn het aan rokers verschuldigd hen te voorzien van juiste informatie.”

Dampen tijdens de zwangerschap
Roken tijdens de zwangerschap is zéér schadelijk, zowel voor de baby als voor de moeder. Vooral de koolmonoxide, maar ook de teer, radioactief polonium, en nog ruim 4000 andere stoffen die in de sigarettenrook zitten worden via de moeder direct doorgegeven in de bloedbaan van de baby. De koolmonoxide van slechts één sigaret zorgt direct en langdurig voor zuurstoftekort.
De gevolgen van roken tijdens een zwangerschap zijn legio: vroeggeboorte, schisis, wiegendood, klompvoeten, laag geboortegewicht/kleiner kindje, verminderde vruchtbaarheid bij dochters, en ga zo maar door.

Bij dampen daarentegen is er geen enkele sprake van verbranding, en is er slechts sprake van blootstelling aan propyleenglycol (PG), glycerine (VG), smaakstoffen en eventueel nicotine.
Over het gebruik van nicotinehoudende dampvloeistoffen heeft het RIVM onlangs geconcludeerd dat “een risico op effecten op de foetus aanwezig is voor een zware damper tijdens de zwangerschap”.
Van de PG en de VG zijn geen negatieve gevolgen bekend voor de ontwikkeling van de foetus, en hetzelfde geldt voor de gebruikte smaakstoffen.

Kortom, het RIVM ziet ten aanzien van dampen tijdens de zwangerschap alleen een (beperkt) risico indien er gebruikgemaakt wordt van nicotinehoudende vloeistoffen.

Wij onderschrijven dit en voegen daar nog aan toe dat ook in de periode dat borstvoeding gegeven wordt het gebruik van nicotinehoudende dampvloeistoffen vermeden moet worden.
Hetzelfde advies geldt overigens ook voor het gebruik van nicotinepleisters, nicotinekauwgom en nicotinespray.

Conclusie
Het gebruik van een nicotinehoudende e-sigaret is niet aan te bevelen tijdens de zwangerschap en tijdens de borstvoedingsperiode.
Maar laat er geen enkele twijfel bestaan over het volgende: dampen mét nicotinehoudende vloeistoffen is véél minder schadelijk voor de moeder én de foetus dan het roken van één enkele sigaret per dag, per week of zelfs per maand tijdens de zwangerschap en ook tijdens de borstvoedingsperiode. Voor de ruim 6% van de (aanstaande) moeders die blijft roken tijdens de zwangerschap is de e-sigaret daarom zeker aan te bevelen als schadebeperkend alternatief. Overleg altijd met je (huis)arts en/of verloskundige indien je toch nicotinehoudende vloeistoffen wilt gebruiken.

Ook voor de (aanstaande) vaders
Ook voor de (aanstaande) vaders is een zwangerschap van de partner een uitgelezen moment om over te stappen. Meeroken is voor de aanstaande moeder en de foetus schadelijk, maar ook al rook je niet in het bijzijn van je partner maar buiten of op het balkon, de stank neem je mee naar binnen. De toegenomen reukzin tijdens de zwangerschap zorgt ervoor dat die stank allerminst op prijs gesteld zal worden. Daarnaast is het voor het kind natuurlijk altijd beter dat beide ouders niet meer roken, want elk kind wil zo lang mogelijk zijn of haar ouders in goede gezondheid bij zich hebben.

Voor alle rokende (aanstaande) ouders daarom dus ons advies: denk na, ga dampen!