Het is alweer een tijd geleden dat er in Nederland een factsheet over de e-sigaret en het gebruik daarvan is uitgebracht. Zowel het RIVM als het Trimbos Instituut hebben er één gemaakt in 2014. Ook ACVODA heeft in die tijd een een factsheet gemaakt, welke veel onjuistheden in de factsheets van zowel het RIVM als ook die van het Trimbos Instituut adresseerde. Om het dampen zo goed mogelijk in kaart te brengen zou men idealiter elk jaar moeten onderzoeken wat er precies gebeurd rondom het dampen. Op die manier houdt je de vinger goed aan de pols.
Wij beweren vaak dat ze in het Verenigd Koninkrijk veel verder zijn met de inzichten rondom de e-sigaret dan hier in Nederland. Dat beweren we niet zomaar, daarvoor hebben we wel degelijk gefundeerde redenen. Zo houdt ASH, een organisatie in het Verenigd Koninkrijk die zich bekommert om roken en gezondheid, samen met de organisatie ‘Groot-Brittannië Rookvrij’, het dampen elk jaar nauwlettend in de gaten en publiceren zij elk jaar hun bevindingen. Omdat we in Nederland niet beschikken over zulke actuele rapporten, hebben we de meest recente Engelse factsheet van september 2019 letterlijk vertaald voor onze Nederlandse lezers.
Gebruik van e-sigaretten (verdampers) bij volwassenen in het Verenigd Koninkrijk
SAMENVATTING VAN DE BEVINDINGEN
Dit informatieblad biedt een gedetailleerde analyse van de houding en het gedrag van volwassenen met betrekking tot e-sigaretten en hoe deze in de loop van de tijd zijn veranderd. De gegevens zijn afkomstig van een jaarlijkse enquête van Groot-Brittannië Rookvrij, uitgevoerd voor ASH door YouGov. In het onderzoek werd in 2010 voor het eerst naar e-sigaretten gevraagd en deze update bevat de resultaten van het onderzoek uit 2019 welke in het voorjaar van 2019 is uitgevoerd. Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste bevindingen.
GEBRUIK EN BEWUSTMAKING VAN E-SIGARETTEN
Het gebruik van e-sigaretten blijft groeien en naar schatting gebruikt 7,1% van de volwassen in Groot-Brittannië momenteel e-sigaretten wat neer komt op 3,6 miljoen mensen. (Tabel 1)
Meer dan de helft (54,1%) van de huidige dampers is ex-rokers en het aandeel is jaar na jaar gegroeid, terwijl het aandeel dampers dat ook rookt (bekend als dubbel gebruiker) is gedaald tot 39,8% in 2019. ( Figuur 1)
Het aandeel volwassen rokers dat nooit e-sigaretten heeft geprobeerd, is tussen 2010 en 2014 snel gedaald en is vanaf 2015 geleidelijk verder gedaald. In 2019 was dit 34,1%. (Figuur 2)
Slechts 0,8% van de nooit rokers zijn huidige vapers (goed voor 6,1% van de dampers).
HOUDING TEN OPZICHTE VAN E-SIGARETTEN
Net als in voorgaande jaren is de belangrijkste reden die ex-rokers geven voor het gebruik van e-sigaretten: om hun te helpen stoppen met roken (31%) en ten tweede om een terugval te voorkomen (20%).
De belangrijkste reden die de huidige rokers geven voor het gebruik van e-sigaretten is: om het roken te verminderen (21%) gevolgd door om geld te besparen in vergelijking met roken (16%). Een groot aandeel zegt dat de belangrijkste reden is om hen te helpen stoppen met roken (14%) of om terugval te voorkomen (12%). (Figuur 3)
De belangrijkste reden die nooit rokers geven om te dampen, is om het gewoon eens te proberen (73%).
Het aandeel rokers dat correct gelooft dat dampen minder schadelijk is dan roken is vorig jaar gedaald van iets meer dan de helft (54%), tot iets minder dan de helft (48%) dit jaar. Dit omvat niet de 1% rokers die zeggen dat ze denken dat dampen onschadelijk is. (Figuur 7)
GEBRUIKTE PRODUCTEN
De meest populaire producten voor alle dampers zijn nog steeds tanksystemen, maar er is een daling sinds 2018 (83% tot 77%) samen met een toename van het gebruik van cartridge / pod-systemen (van 14% tot 18%). (Figuur 10)
De meeste huidige dampers (73%) zeggen dat ze slechts één apparaat gebruiken.
Wanneer aan dampers die cartridges gebruiken wordt gevraagd welke merken ze gebruiken, zijn de meest populaire soorten systemen Vype (18%), Blu (15%) en Logic (11%). Juul, dat in 2018 nieuw op de markt was, wordt met 6% gebruikt.
In 2019 gebruikte 64% van de huidige vapers die nicotine gebruikten e-vloeistoffen met een sterkte van 1-12 mg / ml en nog eens 24% 13-20 mg / ml (20 mg / ml is de wettelijke limiet). Slechts 2% gebruikte 21-34 mg / ml en niemand zei dat ze meer dan dit gebruikten, hoewel 10% zei dat ze het niet wisten. (Tabel 4)
De helft van alle dampers, 50%, zegt dat ze dezelfde sterkte e-vloeistof gebruiken als toen ze voor het eerst begonnen met dampen, terwijl 39% de sterkte heeft verlaagd en slechts 9% de sterkte in de loop van de tijd heeft verhoogd. (Figuur 11)
GEBRUIK EN BEWUSTMAKING VAN E-SIGARETTEN
In zowel 2019 als in 2018 had 94% van de rokers en 93% van de algemene bevolking gehoord van e-sigaretten. Dit in tegenstelling tot 2012, toen 49% van de volwassenen die op dezelfde vraag reageerden, op de hoogte was van e-sigaretten. Sinds de meting in 2012 is gestart, is het aantal gebruikers van e-sigaretten gegroeid van ongeveer 700.000 naar 3,6 miljoen in 2019.
Het stijgingspercentage was het hoogst in de beginjaren, maar het gebruik van e-sigaretten blijft groeien, met een groei die weer toeneemt vanaf 2017 (Tabel 1).
Er zijn ook verschillen in damp gedrag per sociale klasse, waarbij 9,1% van degenen die zijn geclassificeerd als C2DE momenteel dampen in vergelijking met slechts 5,5% van degenen die zijn geclassificeerd als ABC1. Dit is van invloed op de sociaal-economische verdeling van rokers, maar het groeipercentage is sinds 2015 groter in C2DE’s dan in ABC1’s. In 2015 dampte 4,6% ABC1’s en 6,3% C2DE’s. De verandering is 0,9 procentpunten voor ABC1 en 2,8 procentpunten voor C2DE.
De piekleeftijd voor het huidige gebruik van e-sigaretten in 2019 is 35-44-jarigen (9,5%) gevolgd door 45-54-jarigen (9,3%), en dan 25-34-jarigen (7,8%). De laagste percentages per leeftijd zijn 4,3% voor jonge volwassenen van 18-24 jaar, gevolgd door 55-plussers met 5,6%. Er is weinig verschil in e-sigaret gebruik naar geslacht, met 7,3% van degenen die als mannelijk identificeren en 6,9% van degenen die zich als vrouwelijk identificeren en zegt dat ze momenteel e-sigaretten gebruiken.
Tabel 1. Aantal E-sigaret gebruikers in het Verenigd Koninkrijk
AANTAL DAMPERS ONDER ROKERS EN EX-ROKERS
Het gebruik van e-sigaretten is grotendeels beperkt tot huidige rokers en ex-rokers en het gebruik onder nooit-rokers blijft laag. Van de 3,6 miljoen huidige dampers zijn er bijna 2 miljoen ex-rokers; 1,4 miljoen zijn huidige rokers; en 200.000 zijn nooit rokers. In de loop van de tijd is het aandeel huidige gebruikers van elektronische sigaretten dat tabak rookt gedaald, terwijl het aandeel ex-rokers is gestegen (Figuur 1). In 2019 was 54,1% van de huidige dampers een ex-roker, terwijl 39,8% ook rookte (dubbel gebruiker).
Dit betekent dat sinds 2017 de meeste gebruikers van e-sigaretten ex-rokers zijn geweest, in plaats van dubbele gebruikers of nooit rokers. Er zijn echter meer ex-rokers dan de huidige rokers in de bevolking. Als gevolg hiervan dampt slechts 12% van de ex-rokers vergeleken met 19,5% van de huidige rokers.
Figuur 1. Bevolking van volwassen e-sigaret gebruikers, Verenigd Koninkrijk (2014-2019)
Het aandeel volwassen rokers dat e-sigaretten heeft geprobeerd is tussen 2010 en 2014 snel toegenomen, maar sinds 2016 heeft het een plateau bereikt. Meer dan een derde (34,1%) van de huidige rokers had in 2019 nog nooit geprobeerd te dampen (Figuur 2).
Figuur 2. E-sigaret gebruik onder huidige volwassen rokers, Verenigd Koninkrijk (2010-2019)
DAMPGEDRAG VAN EX-ROKERS
Een groter deel van de ex-rokers die gedampt hebben, dampt niet meer (13,3%) dan de ex-rokers die momenteel nog wel dampen (11,7%). Dit betekent dat er 2,2 miljoen ex-rokers zijn die hebben gedampt maar nu niet meer dampen, vergeleken met iets minder dan 2 miljoen ex-rokers (1,95 miljoen) die momenteel nog wel dampen.
Meer dan een kwart ex-rokers die vroeger dampte, deed dit dagelijks (26,4%). Iets minder dan vier van de tien (38,7%) dampte meer dan eens per maand. Nog eens 14,5% dampte minder dan één keer per maand, terwijl 42,9% het dampen slechts één of twee keer heeft geprobeerd en 3,9% kon het zich niet meer herinneren of wist het niet.
Negen van de tien ex-rokers die momenteel e-sigaretten gebruikt dampt dagelijks (88,5% ), met 97,3% meer dan eens per maand. Meer dan driekwart van hen dampt al meer dan een jaar (78,4%):
-21,6% dampt minder dan 1 jaar
-39,5% dampt 1-3 jaar
-38,9% dampt meer dan 3 jaar
DRAGEN E-SIGARETTEN BIJ AAN DE DALINGEN VAN HET AANTAL ROKERS?
Uit de jaarlijkse bevolkingsenquête bleek dat de prevalentie van roken onder volwassenen van 18 jaar en ouder in Engeland daalde met 5,4 procentpunten van 2011 tot 2018. In 2011 rookte 19,8% van de volwassenen, dit daalde tot 14,9% in 2017 en 14,4% in 2018. In getallen komt dit neer op een daling ten opzichte van de 7,7 miljoen rokers in 2011 naar 6,1 miljoen in 2017 en 5,9 miljoen in 2018.
Een uitgebreide aanpak van tabaksontmoediging werd in deze periode ook geïmplementeerd, wat gepaard ging met een vermindering van de prevalentie van roken. Dit omvatte onder andere een verbod op het vertonen van tabaksproducten, grote grafische gezondheidswaarschuwingen op de voorkant van verpakkingen, gewone verpakkingen, verhoogde tabaksbelasting en minimum verpakkingen; een aantal factoren heeft waarschijnlijk bijgedragen aan deze daling van de prevalentie.
Echter heeft de Toolkit voor Roken studie (Smoking Toolkit Study in het Engels=een doorlopende reeks van maandelijkse enquêtes onder de volwassen bevolking van Engeland) een duidelijk verband aangetoond tussen veranderingen in de populatie graad stoppen met roken en de prevalentie van e-sigaret gebruik na het statistisch corrigeren van een reeks potentieel verstorende factoren. Als de associatie oorzakelijk is, waren e-sigaretten verantwoordelijk voor naar schatting 69.930 extra ex-rokers in Engeland in 2017. Bovendien toont recent bewijs uit een gerandomiseerde gecontroleerde studie aan dat dampen bijna twee keer zo effectief is als NRT bij het stoppen met roken bij SSS (de stoppen met roken dienstverlening) in Engeland.
DAMPGEDRAG VAN ROKERS (DUBBEL GEBRUIKERS)
De gebruikspatronen bij dubbel gebruikers volgen geen duidelijke trend: 45% van de rokers dampt momenteel dagelijks, terwijl 51% dit minder dan dagelijks doet. Degenen die elke dag dampen, roken gemiddeld veel minder dan degenen die minder vaak vapen dan dagelijks. Tabel 2 geeft een uitsplitsing van het aantal sigaretten dat per dag wordt gerookt, door dagelijkse en niet-dagelijkse dampers. Minder dan zes sigaretten per dag wordt als laag dagelijks roken beschouwd, terwijl 21 of meer sigaretten als zwaar roken wordt beschouwd. De helft van de dagelijkse dampers kan worden gedefinieerd als “lichte” rokers, die minder dan zes sigaretten per dag roken. Bij de niet dagelijkse dampers is maar 1 op de 5 een “lichte” roker. Bij de niet dagelijkse dampers is drie keer zoveel een “zware” roker, die meer dan 21 sigaretten per dag roken (13,9% vergeleken met 4%) (Tabel 2).
Tabel 2. Aantal gerookte sigaretten per dag (dagelijks gebruikers / niet dagelijks gebruikers)
DAMPGEDRAG VAN NOOIT ROKERS
Het aandeel van de huidige dampers die nog nooit heeft gerookt, groeit van 1,8% in 2015 naar 6,1% in 2019 (Figuur 1). In het YouGov-sample zijn er echter meer nooit-rokers (52,7%) dan ex-rokers (32,8%) en huidige rokers (14,5%). Daarom is het aandeel nooit-rokers dat dampt 0,8%, vergeleken met 11,7% van de ex-rokers en 19,5% van de huidige rokers.
Nog eens 13,3% van de ex-rokers geeft aan e-sigaretten te hebben geprobeerd maar deze niet meer te gebruiken. Nooit rokers die dampen geprobeerd hebben of momenteel dampen verschillen van rokers zowel in hun manier van dampen als in hun houding ten opzichte van dampen. Slechts een kwart van de nooit rokers die hebben gemeld dat ze dampen hebben geprobeerd, zijn huidige gebruikers. Slechts 4% van de nooit rokers die zeggen dat ze momenteel of vroeger e-sigaretten gebruikten, zeggen dat ze dagelijks hebben gedampt. Meer dan een derde (36%) van de nooit rokers die ooit een e-sigaret hebben geprobeerd, meldt nooit een e-sigaret met nicotine te hebben gebruikt. De belangrijkste redenen die nooit rokers geven om te dampen zijn; om het gewoon te proberen (73%) en omdat ze genieten van de ervaring (13%).
REDENEN VOOR GEBRUIK VAN DE E-SIGARET
Onder alle gebruikers van e-sigaretten blijven de drie belangrijkste redenen voor dampen; als hulpmiddel bij stoppen (22%) gevolgd door het voorkomen van terugval (16%) en om geld te besparen (14%). Een kwart van de gebruikers in sociaal-economische groepen D (25%) en E (24%) noemde geld besparen als reden om te dampen vergeleken met 18% in groep AB.
REDENEN VOOR GEBRUIK VAN E-SIGARETTEN ONDER ROKERS EN EX-ROKERS
E-sigaretten gebruiken om te stoppen, of als hulpmiddel om ze van tabak te houden, was de reden die het vaakst werd gegeven onder ex-rokers die ook ex-damper zijn (respectievelijk 38% en 20%). Geld besparen werd ook genoemd als een belangrijke reden (13%). Wanneer huidige e-sigaret gebruikers die ook ex-rokers zijn gevraagd wordt naar hun belangrijkste reden voor het gebruik, zijn de meest genoemde redenen: om te helpen stoppen (31%) of als hulpmiddel om ze van tabak te houden (20%), omdat ze ervan genieten (14%) en om geld te besparen (13%). De belangrijkste redenen die huidige gebruikers van e-sigaretten die ook roken (dubbel gebruiker) geven voor het gebruik van e- sigaretten: het verminderen van het roken (21%) en geld te besparen (16%). 14% zegt echter dat ze e-sigaretten gebruiken om hen te helpen met het stoppen van roken en 12% als hulpmiddel om hen van de tabak af te houden.
Figuur 3. Belangrijkste reden waarom dampers een e-sigaret gebruiken, verenigd Koninkrijk (2019)
Om de opvattingen van dampers over hun gebruik van e-sigaretten verder te onderzoeken, werd aan de huidige dampers gevraagd of ze het eens of oneens waren met een reeks uitspraken. Voor de meeste gebruikers van e-sigaretten is het verbeteren van hun gezondheid hun belangrijkste reden om te dampen. Van alle gebruikers is 60% het ermee eens dat “gezondheid mijn belangrijkste reden is om e-sigaretten te gebruiken” (Tabel 3).
Tabel 3. Hoe beoordelen e-sigaret gebruikers het dampen
TEVREDENHEID
De mensen die dampen probeerden, werd ook gevraagd hoe bevredigend ze het vonden.
Ex-rokers die momenteel dampen: bijna tweederde (65%) van de e-sigaretten gebruikers die niet meer roken vinden dampen meer of even bevredigend als roken. Minder dan een derde ( 31%) vind het minder bevredigend (Figuur 4). Hoewel dampen minder bevredigend kan zijn dan roken voor sommigen, en plezier in het dampen slechts door 12% van de huidige gebruikers van e-sigaretten wordt genoemd als de belangrijkste motivatie voor gebruik, als hen wordt gevraagd of ze “veel plezier van dampen hebben” is 51% van de gebruikers van e-sigaretten het daarmee eens (Tabel 3).
Rokers die momenteel ook dampen: de cijfers zijn omgekeerd voor dampers die ook roken, met ongeveer een derde (32%) die het meer of even bevredigend vindt als roken, en twee derde (63%) het minder bevredigend vindt.
Rokers die ex-damper zijn: alhoewel de tevredenheid het laagst is voor rokers die geen e-sigaretten meer gebruiken, 80% van hen zegt dat ze dampen minder bevredigend vonden, kan het de moeite waard zijn om ex-dampers die nog roken aan te moedigen om opnieuw het dampen te proberen omdat de producten in de loop der jaren verbeterd zijn. Op deze manier kan men nogmaals een stoppoging bij deze mensen tot stand brengen.
Figuur 4. Huidige e-sigaret tevredenheid, van e-sigaretten vergeleken met roken. Verenigd Koninkrijk (2019)
REDENEN WAAROM ROKERS HET NOG NIET HEBBEN GEPROBEERD OF GESTOPT ZIJN MET HET GEBRUIK VAN E-SIGARETTEN
Er zijn veel redenen waarom rokers zeggen dat ze e-sigaretten nog niet hebben geprobeerd. De mening van rokers over verslaving werd het meest genoemd, waarbij 16% zei dat ze de ene verslaving niet met een andere willen vervangen, terwijl omgekeerd 12% zegt dat ze niet verslaafd zijn aan roken en geen hulp nodig hebben om te stoppen. Hoewel slechts 9% van de rokers bezorgdheid over veiligheid als hun belangrijkste reden noemt om e-sigaretten niet te proberen, zegt nog eens 11% dat ze er niet genoeg van weten, en 9% dat ze niet geloven dat e-sigaretten kunnen helpen ze te minderen of te stoppen met roken, wat een gebrek aan vertrouwen in deze producten vertoont (Figuur 5).
Figuur 5. Belangrijkste reden van rokers om geen e-sigaret te proberen
De belangrijkste redenen, waarom 43% van de rokers die wel e-sigaretten hadden geprobeerd maar niet meer gebruikten, waren:
-dat dampen niet voelde als het roken van een sigaret (23%)
-dat dampen niet hielp het hunkeren te onderdrukken (14%)
-dat men ze alleen even wilde proberen (12%)
Andere onderzoeken suggereren echter dat de perceptie van schadelijkheid sommige rokers kan ontmoedigen om e-sigaretten te proberen of te blijven gebruiken om een stoppen met roken poging door te zetten. Uit de ASH YouGov-enquête blijkt dat 3% aangeeft te stoppen vanwege bezorgdheid over productveiligheid (hetzelfde percentage als in 2018). Bezorgdheid over het te vaak gebruiken van de producten (4%) kan ook verband houden met de misverstanden over de schadelijkheid van e-sigaretten. Vorig jaar haakte 2% af omdat men was geadviseerd door een gezondheidsdeskundige of een vriend / familielid; dit jaar was dat aandeel 1%.
MENINGEN VAN E-SIGARET GEBRUIKERS OVER WAT ZE ZULLEN DOEN ALS SMAKEN NIET MEER BESCHIKBAAR ZIJN
In maart 2019 kondigde de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) een concept nalevingsbeleid aan waarin wordt voorgesteld de verkoop van smaakjes anders dan tabak, menthol en mint in e-liquid te verbieden. Dit vanwege bezorgdheid over jongeren die beginnen met dampen in de VS.
In Groot-Brittannië wordt het gebruik van e-sigaretten door jeugdigen regelmatig gecontroleerd. De opname is grotendeels experimenteel, met regelmatig gebruik, vooral voor diegenen die ook roken of eerder al rookten, met 0,8% van de jongeren van 11-18 jaar die nog nooit gerookt hebben en een e-sigaret meer als één of twee keer hebben gebruikt.
In 2019 hebben we voor het eerst gevraagd aan huidige gebruikers van e-sigaretten wat ze zouden doen als er geen smaakjes meer beschikbaar waren. Ongeveer een op de vier zei dat ze nog steeds zouden proberen om smaakjes te krijgen en iets minder dan een op de tien zei dat ze hun eigen e-liquid zouden gaan maken.
De meest populaire optie, na het blijven proberen om smaakjes te krijgen, was het gebruik van e-liquids / cartridges zonder smaakjes. Iets minder dan één op vijf zei echter dat ze meer zouden roken of zouden terugkeren naar roken, en ongeveer hetzelfde percentage zei dat ze niet wisten wat ze zouden doen. Minder dan één op de tien zei dat ze zouden stoppen met dampen.
PERCEPTIE VAN SCHADELIJKHEID ONDER DE VOLWASSEN BEVOLKING
Tussen 2013 en 2017 is het beeld, over de schadelijkheid van e-sigaretten in vergelijking met roken, onder de volwassen bevolking verslechterd. Ondanks dat het percentage dat aangeeft niet te weten hoe schadelijk e-sigaretten zijn in vergelijking met roken daalde van 39% naar 29%, was dit niet vanwege een toename van het juiste inzicht in de relatieve risico’s. Het aandeel van de volwassen bevolking dat denkt dat e-sigaretten meer of even schadelijk zijn als roken is bijna verviervoudigd en is gestegen van 7% in 2013 tot 25% in 2017.
In 2018 was voor het eerst sinds 2015 weer minstens de helft van de bevolking het erover eens dat e-sigaretten minder of veel minder schadelijk zijn dan roken (50% in 2018 vergeleken met 43% in 2017). Deze verbetering is echter niet volgehouden en in 2019 was slechts 45% het ermee eens. Het aandeel van de volwassen bevolking dat zegt niet te weten hoe schadelijke e-sigaretten zijn in vergelijking met roken blijft hoog, bij meer dan een kwart van de bevolking (27%) in 2019 (figuur 6).
Figuur 6. Perceptie van volwassenen over de schade van e-sigaretten, Verenigd Koninkrijk (2013-2019)
PERCEPTIE VAN SCHADELIJKHEID ONDER ROKERS
Een vergelijkbaar patroon is te zien bij de percepties van schade onder rokers (figuur 7) met 48% die rapporteerde dat e-sigaretten minder of veel minder schadelijk waren, ten opzichte van 53% in 2018. Het aandeel dat denkt dat e-sigaretten meer of even schadelijk zijn is de laatste jaren niet veel veranderd en is iets lager bij rokers dan bij de volwassen bevolking als geheel (22% vergeleken met 26%). Het aandeel rokers dat niet weet hoe schadelijk e-sigaretten zijn in vergelijking met roken blijft hoog en is zeer vergelijkbaar met dat van alle volwassenen (26% vergeleken met 27% voor alle volwassenen).
Figuur 7. Perceptie van rokers over de schade van e-sigaretten, Verenigd Koninkrijk (2013-2019)
Rokers die op dit moment ook e-sigaretten gebruiken, hebben een meer accurate perceptie van hun schade, waarvan 71% denkt dat ze minder of veel minder schadelijk zijn en slechts 9% denkt dat ze meer of even schadelijk zijn. (Figuur 11) Het aandeel huidige rokers dat nog nooit e-sigaretten heeft geprobeerd en zeggen dat ze niet weten hoe schadelijk e-sigaretten zijn, is sinds vorig jaar met 8 procentpunten gestegen (35% in 2019 vergeleken met 27% in 2018). Dit gaat gepaard met een gelijke daling van het aandeel dat zegt dat ze minder of veel minder schadelijk zijn (35% in 2019 vergeleken met 43% in 2018). Het aandeel dat denkt dat ze even of meer schadelijk zijn, is sinds vorig jaar weinig veranderd (27% in 2019 vergeleken met 28% in 2019). De meest accurate perceptie van schade is echter onder ex-rokers die momenteel dampen, hiervan denkt 83% dat ze minder of veel minder schadelijk zijn dan roken (81% in 2018) en 5% dat ze meer of even schadelijk zijn (3% in 2018). (Figuur 8)
Figuur 8. Perceptie van rokers en ex-rokers over de schade van e-sigaretten in verband met het gebruik van een e-sigaret
PERCEPTIES VAN SCHADE DOOR NICOTINE VERVANGENDE PRODUCTEN
In de afgelopen vier jaar hebben we mensen ook gevraagd naar hun mening over de schadelijkheid van nicotine vervangende producten in vergelijking met roken. Nicotinevervangers zijn een erkend medicijn met kleine bijwerkingen. Inzicht in het relatieve risico van nicotinevervangers in vergelijking met roken, met name onder rokers, is slecht en wordt erger. (Figuur 9)
Meer dan één derde (35%) van de rokers zei dat ze niet wisten hoe schadelijk nicotinevervangers zijn in vergelijking met roken (vergeleken met 32% in 2018) en slechts 31% identificeerde nicotinevervangers correct als veel minder schadelijk dan roken (minder dan 33% in 2018).
Figuur 9. Perceptie van rokers over nicotinevervangers vergeleken met gewone sigaretten, verenigd Koninkrijk (2016-2019)
E-SIGARET REGULERING
In 2015 werd een minimumleeftijd van 18 jaar ingevoerd voor de verkoop van e-sigaretten, waardoor het illegaal is om e-sigaretten die nicotine bevatten te verkopen aan kinderen onder de 18 jaar of om ze te kopen namens kinderen onder de 18 jaar.
Vanaf 20 mei 2016 is een regelgevingskader voor e-sigaretten in het Verenigd Koninkrijk ingevoerd onder de EU-tabaksproductenrichtlijn (TPD). Vanaf die datum is reclame of promotie, direct of indirect, van elektronische sigaretten en hervulbare tankjes op een aantal mediaplatforms (televisie, radio, kranten en tijdschriften) verboden. De enige nog toegestane reclame is op het verkooppunt en andere lokale reclame zoals reclameborden.
De nieuwe productregels onder de TPD voor elektronische sigaretten introduceerden een aanmeldingsproces voor fabrikanten en importeurs vanaf mei 2016.
Niet-conforme voorraad mocht nog tot 20 mei 2017 te koop worden aangeboden.
Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste productnormen:
- NICOTINE STERKTE VAN E-LIQUIDE
Elektronische sigaretten, die maximaal 20 mg nicotine per ml bevatten, worden gereguleerd als consumentenproducten.
Producten met meer dan 20 mg per ml nicotine kunnen niet worden verkocht tenzij ze een medicinale licentie hebben.
Nicotine producten zonder nicotine zijn niet inbegrepen in de TPD en vereisen geen medicinale licentie. - HOEVEELHEID E-LIQUID
Elektronische sigaretten, cartridges en tanks voor eenmalig gebruik mogen maximaal 2 ml e-vloeistof bevatten, terwijl hervulbare tankjes maximaal 10 ml mogen bevatten. - VEILIGHEID
Producten moeten kindveilig en onvervalsbaar zijn. - GEZONDHEIDSWAARSCHUWINGEN
De verpakking moet gezondheidswaarschuwingen bevatten die 30% bedekt van de oppervlakken van de verpakking en elke buitenverpakking met de vermelding: ‘Dit product bevat nicotine, een zeer verslavende stof.’
Het agentschap dat medicijnen en gezondheidszorg reguleert, de MHRA (Medicines and Healthcare products Regulatory Agency) is ook de bevoegde autoriteit van een meldingssysteem voor e-sigaretten en hervulbare tankjes in het Verenigd Koninkrijk. Consumenten en gezondheidszorg professionals kunnen bijwerkingen en veiligheidsproblemen met e-sigaretten of hervulbare tankjes melden aan de MHRA via het Yellow Card-rapportagesysteem. Ze kunnen ook producten waarvan wordt vermoed dat ze slecht zijn of niet conform de regels zijn melden bij hun lokale Trading Standards-team of aan tpdsafety@mhra.gov.uk.
Sinds het gele kaartsysteem op 20 mei 2016 werd ingevoerd heeft MHRA 62 meldingen over ongunstige bijwerkingen ontvangen. De rapporten bevatten over het algemeen reacties die ofwel bekende bijwerkingen van nicotinevervangende producten zijn ofwel verwachte reacties die passen bij de demografie van patiënten die e-sigaretten gebruiken (huidige of voormalige rokers).
Er is geen bewijs gevonden van nieuwe risico’s als gevolg van de tot nu toe verzamelde Yellow Card-gegevens. De MHRA beoordeelt alle ontvangen meldingen in verband met nicotine bevattende e-sigaretten en indien mogelijke veiligheidsproblemen worden vastgesteld, worden regelgevende maatregelen genomen en gecommuniceerd waar nodig. De MHRA ontvangt ook rapporten over mogelijke veiligheidsproblemen en werkt samen met lokale teams voor handelsnormen om dit indien nodig te onderzoeken. De voorschriften voor e-sigaretten moeten binnen vijf jaar na implementatie worden herzien. ASH heeft gebruikers van e-sigaretten vragen gesteld over het type product dat zij gebruiken om ons inzicht te geven in de impact van de huidige regelgeving en hoe de markt voor e-sigaretten zich ontwikkelt.
SOORTEN APPARATEN EN E-LIQUIDS DIE GEBRUIKT WORDEN
Het aandeel e-sigaret gebruikers dat voornamelijk tanksystemen gebruikt, groeide jaar op jaar tot 2018, maar daalde in 2019 van 83% naar 77%. Voor het eerst dit jaar is er daarentegen een toename geweest van het aantal dat hoofdzakelijk oplaadbare e-sigaretten met vervangbare voorgevulde cartridges gebruikt, van 14% in 2018 tot 18% in 2019 (Figuur 10).
De meest populaire soorten oplaadbare producten met voorgevulde cartridges zijn Vype (18%), Blu (15%) en Logic (11%), terwijl 6% Juul gebruikt, het nieuwe product dat in 2018 op de markt is.
Het merendeel van e-sigaret gebruikers (73%) zeiden dat ze slechts één apparaat gebruikten, en het meest gebruikte extra apparaat was een tanksysteem, met name voor huidige dampers die ex-rokers zijn (23% vergeleken met slechts 16% voor dubbel gebruikers).
Figuur 10. Type e-sigaret gebruikt door huidige gebruikers in het Verenigd Koninkrijk (2014-2019)
NICOTINE CONSUMPTIE
Sommige belanghebbenden hebben hun bezorgdheid geuit dat de limiet die op het nicotinegehalte is opgelegd door de tabaksproductenrichtlijn (TPD) het gebruik zou kunnen ontmoedigen onder rokers met de hoogste verslaving.
In de Verenigde Staten, waar er geen limiet is op nicotinegehalte, is het meest populaire product Juul.
Juul verkoopt in twee sterkten, 59 mg / ml en 35 mg / ml, beide veel hoger dan de wettelijke limiet in de EU. In het Verenigd Koninkrijk zijn alleen de 20 mg / ml Juul-producten beschikbaar (het wettelijke maximum)
In 2016, voordat de wetgeving werd ingevoerd, dampte meer dan driekwart (77%) van de toenmalige gebruikers van e-sigaretten vloeistoffen met nicotine concentraties van 18 mg / ml of minder , waarbij bijna de helft (49%) e-liquids gebruikte die 12 mg / ml of minder bevatten. Eén op de tien (10%) gebruikte meer dan 18 mg / ml (20 mg / ml was alleen vanaf 2017 als specifiek breekpunt opgenomen). In 2017, op het moment dat de doorverkoop periode ten einde liep, gebruikte 6% van de dampers boven de TPD-limiet en dat daalde tot 2% in 2018 en 2% in 2019 (Tabel 4).
De ASH-enquête suggereert dat de huidige nicotine limiet van 20 mg / ml geen probleem is voor de meerderheid van de huidige gebruikers die e-liquid met nicotine gebruiken, omdat ze sterktes gebruiken die ver onder de wettelijke limiet liggen.
In 2019 zei echter 2% van de gebruikers van e-sigaretten dat ze nicotine sterkte boven de wettelijke limiet gebruikten, en nog eens 2% gebruikte nicotine sterkte net onder of bij de wettelijke limiet (10% wist niet welke sterkte ze gebruikten).
Tabel 4. Nicotine sterktes gebruikt door huidige e-sigaret gebruikers
In 2019 zegt bijna de helft van alle huidige dampers (48%) dat ze dezelfde sterkte e-liquid gebruiken als toen ze begonnen, terwijl 44% de sterkte heeft verlaagd en slechts 7% de sterkte in de loop van de tijd heeft verhoogd, waaronder 1% die eerder geen nicotine gebruikte (Figuur 11).
Degenen die gestopt zijn met roken hebben meer kans dan dubbel gebruikers om in de loop van de tijd afnemende nicotine sterkte te melden (Figuur 14).
In vergelijking met vorig jaar kiest een groter deel van de rokers ervoor om op dezelfde sterkte nicotine te blijven (41% in 2019; 36% in 2018) en een kleiner deel om de nicotine sterkte te verminderen (52% in 2019; 58 % in 2018).
Figuur 11. Patroon in nicotine sterkte onder alle huidige dampers, Verenigd Koninkrijk (2019)
VOLUME VAN E-LIQUID GEBRUIKT IN E-SIGARETTEN EN SPECIFIEKE NAVULFLESSEN
Wetgeving beperkt het volume e-liquid in een e-sigaret tot minder dan 2 ml en specifieke navulflessen tot 10 ml.
In 2016, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wetgeving, meldde 44% van degenen die dampen dagelijks 2 ml of minder per dag te gebruiken en geen enkele meldde meer dan 10 ml vloeistof per dag. In 2019 waren de verhoudingen 36% bij gebruik van 2 ml of minder per dag en 2% meer dan 10 ml per dag. We hebben niet gevraagd waarom dampers de hoeveelheid vloeistof die ze gebruiken hebben verhoogd, maar de meest waarschijnlijke redenen zijn ofwel de limiet op nicotine sterkte en / of veranderingen in het soort product dat wordt gebruikt. De limieten voor de grootte van navulflessen hebben geleid tot een verandering in de verkooppraktijk, waarbij grotere flessen nul-sterkte vloeistof te koop zijn naast kleinere flessen met de hoogste wettelijke limiet nicotine sterkte vloeistof. Deze worden zo verkocht om samen te worden gemengd. Dit wordt soms op de markt gebracht onder de noemer ‘shake and vape’ (schudden en dampen’).
Uit de ASH YouGov-enquête blijkt dat 19% van de huidige vapers die tankjes gebruiken, producten met ‘shake and vape’ gebruiken, iets gestegen van 15% in 2018. Het aandeel dat niet op de hoogte was van deze producten was gedaald van 37% in 2018 tot 28% in 2019. Gebruik komt het meest voor bij ex-rokers die dampen, maar is nog steeds laag, met slechts één in vijf die melden dat ze ‘shake and vape’-producten regelmatig of incidenteel gebruiken (Figuur 12).
Figuur 12. Gebruik van shake and vape-producten in het Verenigd Koninkrijk (2019)
GEBRUIK VAN SMAAKJES
In 2015 begonnen we e-sigaret gebruikers te vragen welke smaak ze het meest gebruikten (Figuur 13: de vraag werd niet gesteld in 2018). In 2015 was tabak het meest populair met 38%, gevolgd door fruitsmaken met 25% en menthol met 19%. Dit is in de loop van de tijd veranderd met fruitsmaken die nu het meest populair zijn met 31%, gevolgd door tabak en menthol met 25% en 21%. Zeer weinig gebruikers gebruiken producten zonder smaak. Dubbel gebruikers neigen het meest naar tabak (31%) of fruitsmaak (30%) gevolgd door 18% die zeggen dat ze menthol de voorkeur geven. Ex-rokers die momenteel dampen, geven evenveel voorkeur aan tabak en menthol maar pas na de fruitsmaken (33% fruit, 24% tabak, 24% menthol).
Figuur 13. Smaken gebruikt door de huidige dampers
In 2018 vroegen we dampers om hun gebruik van smaakjes te beschrijven. Een hoger percentage ex-rokers die momenteel dampen (68%) zei dat ze bij dezelfde smaakjes blijven in vergelijking met dubbel gebruikers (55%).
ASH YOUGOV-ONDERZOEKEN IN CONTEXT
Deze briefing rapporteert de resultaten, van de ASH Groot-Brittannië Rookvrij enquêtes in het Verenigd Koninkrijk, over het gebruik van e-sigaretten bij volwassenen in Groot-Brittannië. Alle afbeeldingen, tenzij anders vermeld, zijn van YouGov Plc. ASH nam de vragen over e-sigaret gebruik op in deze jaarlijkse enquête die startte in 2010, met vragen die alleen aan rokers waren gesteld.
ASH heeft zijn jaarlijkse enquête bijgewerkt met vragen over e-sigaretten die aan alle respondenten zijn gesteld vanaf 2012. Deze enquêtes zijn allemaal online uitgevoerd door YouGov. Alle cijfers zijn gewogen en zijn representatief voor GB-volwassenen (vanaf 18 jaar).
Met behulp van de prevalentiecijfers van YouGov, maakt ASH in samenwerking met Dr. Leonie Brose aan King’s College London een jaarlijkse schatting van het aantal gebruikers van e-sigaretten naar rookstatus in Groot-Brittannië.
ASH voert sinds 2013 ook een onderzoek uit naar het gebruik van e-sigaretten bij jongeren (11-18-jarigen). De analyse van het gebruik van e-sigaretten onder jongeren wordt afzonderlijk gepubliceerd.
Sinds de eerste enquête van ASH in opdracht van Groot-Brittannië Rookvrij, zijn er een aantal andere onderzoeken die gegevens hebben verzameld over het gebruik van e-sigaretten. De studie van de Toolkit voor Roken is waarschijnlijk de meest uitgebreide van deze en volgt zowel het roken als het gebruik van e-sigaretten het hele jaar door in Engeland. De trends zijn vergelijkbaar met de Toolkit voor Roken-studie, maar de ASH Groot-Brittannië Rookvrij enquête schat consequent een iets lagere figuur voor het aandeel e-sigaret gebruikers dat momenteel rookt. Het verschil vloeit voort uit de beoordeling van de rookstatus: er zijn minder ex-rokers en meer huidige rokers in de Toolkit voor Roken studie dan in de ASH Groot-Brittannië Rookvrij enquête. Binnen de verschillende categorieën rookstatus is de prevalentie van e-sigaret gebruik vergelijkbaar tussen de enquêtes. Zie de Toolkit voor Roken voor meer informatie.
Het Bureau voor Nationale Statistieken verzamelt sinds 2014 gegevens over het gebruik van e-sigaretten en de meest recent gepubliceerde data die voor gebruik zijn gepubliceerd, dateren uit 2018.
Gegevens over de percepties van schade zijn alleen beschikbaar van 2014 tot 2016, omdat de vraag daarna niet meer is gesteld.
Vanaf 2017, na de lancering van het Philip Morris International (PMI) product IQOS, heeft de ASH Groot-Brittannië Rookvrij enquête gevraagd naar kennis en gebruik van verwarmde tabaksproducten (ook bekend als ‘heat not burn’). Het populatieniveau van kennis en gebruik was echter in het begin laag en is niet significant gegroeid, dus tot op heden kan geen gedetailleerde analyse worden uitgevoerd. In 2019 had 11% van het publiek gehoord van verwarmde tabaksproducten en 1% had ze ooit geprobeerd. Deze bevinding is consistent met zowel de Toolkit voor Roken studie als het Bureau voor Nationale Statistieken, die ook zeer lage kennisniveaus en gebruik van deze producten vinden.
REFERENTIES
Voor de referenties verwijzen wij door naar de inhoud van de gepubliceerde factsheet van ASH (deze staan onderaan de factsheet vermeld)
Geef een reactie