Introductie Enquête 2025
Na het online verkoopverbod (2023), het smaakverbod (2024) en verbod op nicotinezakjes (2025) komt de overheid met nieuwe maatregelen. Zoals de invoering van standaardverpakkingen en de verdere beperking van de verkoop van e-sigaretten. Die mogen in 2026 alleen nog in speciaalzaken worden verkocht. Van de huidige 4000 verkoopplekken blijven er nog ongeveer 500 over. Voor heel Nederland. Dit heeft grote gevolgen voor e-sigaret gebruikers.
Daarnaast wordt ook aangestuurd op een smaakverbod in heel Europa. Als dit doorgaat kun je nergens in Europa nog een gereguleerde e-sigaret met een smaakje kopen.
Demografische gegevens
Aantal respondenten N=380
Gemiddelde leeftijd 52 jaar
Jongste deelnemer 19 jaar
Oudste deelnemer 84 jaar
Man/Vrouw 60/40
Toekomstige plannen in Nederland
In 2026 mogen e-sigaretten alleen in speciaalzaken worden verkocht*. Een speciaalzaak is een fysieke winkel waar alleen tabaks- en dampproducten, kansspelen en dagbladen mogen worden verkocht. In een speciaalzaak mogen de producten van buitenaf niet zichtbaar zijn, maar ín de winkel wel.
Daardoor blijven er volgend jaar nog maar 500 van de huidige 4000 verkoopplekken over. Wat betekent dat voor u?
Tabaksproducten (sigaretten, sigaren en andere tabaksproducten) mogen de komende jaren nog wel verkocht worden bij de huidige verkooppunten zoals gemakszaken (zoals Primera en Bruna) en tankstations.
*De plannen zijn nu in de maak maar nog niet gepubliceerd
De deelnemers die ‘anders’ invullen geven aan wel een weg te vinden buiten Europa of anderszins om aan e-sigaretten met een smaakje te komen
Wat dampers zeggen in 2025
De open antwoorden in de enquête van oktober 2025 laten zien dat de toon onder dampers verder is verhard ten opzichte van een jaar eerder. Waar in 2024 vooral teleurstelling klonk, overheersen nu frustratie, onbegrip en wantrouwen. Deelnemers hebben niet alleen praktische bezwaren tegen het smaakverbod en het onlineverkoopverbod, maar voelen zich ook in hun vrijheid en verantwoordelijkheid aangetast.
Veel respondenten benadrukken dat dampen voor hen de enige manier was om te stoppen met roken. “Dankzij de e-sigaret heb ik mijn gezondheid terug,” schrijft iemand, “en nu probeert de overheid dat af te pakken.” De verplichte tabakssmaak wordt breed afgewezen: “De tabakssmaak herinnert me aan roken – dat is precies wat ik probeer te vermijden.” Anderen noemen de regels “onzinnig” en “contraproductief”: een verbod dat juist het ongezondere product bevoordeelt.
Het onlineverkoopverbod wordt door veel mensen ervaren als een directe aanval op volwassen gebruikers. Ouderen, mensen met een beperking en bewoners buiten de steden schrijven dat ze niet meer aan hun producten kunnen komen. “Ik wil niet illegaal hoeven doen om gezond te blijven,” schrijft een deelnemer. Anderen noemen het beleid hypocriet: tabak blijft overal verkrijgbaar, terwijl het rookvrije alternatief verdwijnt uit het zicht.
Een terugkerend gevoel is dat van onrecht. Meerdere respondenten schrijven dat Nederland zich belachelijk maakt met zijn uitzonderlijk strenge regels. “Nederland zou een vrij land zijn, maar er wordt steeds meer verboden,” schrijft iemand. Anderen stellen dat de overheid zich laat leiden door verkeerde informatie en morele paniek in plaats van wetenschap.
Toch blijft de kern van de boodschap positief over dampen zelf. Vrijwel alle deelnemers zien het als een gezonder alternatief dat hen helpt om niet meer te roken. Ze pleiten niet voor vrij spel, maar voor redelijkheid: legale smaken voor volwassenen, gecontroleerde onlineverkoop en eerlijke communicatie. “Laat volwassenen hun eigen keuzes maken,” vat een respondent samen, “en stop met beleid dat mensen terugdrijft naar de sigaret.”
Een van de deelnemers verwoordt zijn onbegrip als volgt:
“Ik ben 15 jaar geleden gestopt met roken en gaan vapen. Sindsdien ervaar ik veel minder lichamelijke klachten, ik piep niet meer, ben niet meer buiten adem, geen rokershoestje meer, en heb nu mijn hobby van lange wandeltochten (20 km +) weer kunnen oppakken. Dat is voor mij al het bewijs wat ik nodig heb dat vapen minder schadelijk is dan roken. De overheid is met deze aanpak de verbetering in gezondheid van vele mensen om zeep aan het helpen, omdat er straks geen ander alternatief is dan terug te vallen op het roken. Ik word gewoon boos dat we op deze manier gedwongen worden om qua gezondheid weer achteruit te gaan ipv vooruit. Vooral de verstokte roker is eerst verslaafd gemaakt en wordt nu tegengewerkt om te stoppen met roken.”
Geef een reactie