Als ex-roker voel ik mij geroepen om te reageren op het artikel van afgelopen vrijdag ‘Rookvrije generatie? Hoe jongeren vielen voor de vape: ‘Die dingen lijken wel speciaal voor ons gemaakt’. Het is onvolledig, op punten onjuist, en de voorstellen werken niet in de praktijk. Mevrouw Croes vindt dat de e-sigaret voortaan alleen nog maar op doktersrecept verkrijgbaar moet zijn. Maar dat heeft Nederland in 2012 al eens geprobeerd en is ongrondwettelijk verklaard. Bovendien, weet ze dan niet dat dit in Australië tot een zeer ongewenste situatie heeft geleid? Dat e-sigaretten door deze maatregel vrijwel alleen nog op de zwarte markt gekocht worden? Ook door jongeren! Dat gebruikers worden blootgesteld aan ongecontroleerde en onveilige producten en de daling van het aantal rokers al zo’n 9 jaar geleden is gestokt.
Rokers voelen zich geen patiënt en veel artsen zijn niet bereid om een recept uit te schrijven, apotheken willen het niet verkopen en slechts 7% van de gebruikers volgt die weg. De zwarte markt is daardoor voor gebruikers in Australië nog de enige mogelijkheid om aan een vape te komen. In de wetenschap dat de schadelijkheid van e-sigaretten slechts een fractie van de schadelijkheid van tabakssigaretten bedraagt is dat onthutsend. Het kromme is dat de tabakssigaret, het meest schadelijke en dodelijke tabaksproduct, gewoon overal te koop is. Pleit mevrouw Croes ervoor dat dit ook in Nederland gebeurt?
Mevrouw Croes stelt dat je geen vergelijking moet maken met sigaretten. Voor de jeugd en niet-rokers kan ik daar nog in meegaan, maar voor de 2,7 miljoen volwassen rokers geldt dat absoluut niet. Doorroken is het slechtste wat je kunt doen voor je gezondheid. Een overstap van de sigaret op de e-sigaret is gezondheidswinst. Ook het Trimbos bevestigt dit. Waarom wordt het volwassen rokers dan zo verdraaid moeilijk gemaakt om over te stappen op een minder schadelijk product?
Voor mij is de e-sigaret mijn redding geweest. Zonder de e-sigaret en nicotinezakjes rookte ik nu nog steeds. Met de e-sigaret ben ik gestopt en nu gebruik ik alleen nog nicotinezakjes. Natuurlijk weet ik dat het niet gezond is, maar ik wil niet stoppen. Net zoals iemand van een glaasje alcohol geniet deed ik dat met mijn sigaret en doe ik dat nu met mijn nicotinezakjes. De producten die ik nu gebruik bedragen slechts een fractie van de schadelijkheid en zorgen ervoor dat ik mij veel beter voel en geen behoefte meer heb aan een sigaret. Dat is gunstig voor mijn gezondheid. Ook mijn arts bevestigt dat.
Wat mij betreft verdienen de overheid en mevrouw Croes geen applaus omdat zij bijdragen aan de misvatting over de e-sigaret. Inmiddels denkt 85% van de Nederlandse bevolking dat de e-sigaret net zo of zelfs schadelijker is dan de tabakssigaret. Hierdoor durven rokers de overstap niet te maken en blijven doorroken. Het huidige beleid heeft geleid tot een totaal verlies van controle op kwaliteit en minimum leeftijd. Dat is alleen goed voor de zwarte markt maar het laat de jeugd onbeschermd en de volwassen gebruiker in de steek.
Het antwoord van Stan van Pelt:
Dank voor uw reactie op mijn recente artikel over vapen. Ik zag dat deze ook op de site van Acvoda staat. Ik zal hem doorsturen naar dr. Croes. Ik begrijp uw punten, met producten verbieden alleen ben je er nog niet, zie ook de drugsproblematiek. De focus van het artikel lag met name op de opkomst van vapen onder jongeren, dus mensen die nog nooit gerookt hebben. Wat betreft volwssenen die via e-sigaretten proberen te stoppen met roken begreep ik dat studies weliswaar aantonen dat dit kan werken, maar dat in deze studies de e-sigaretten vergoed werden aan stoppers. Dit is in realiteit natuurlijk niet zo, in tegenstelling tot stoppen mbv gedragsondersteuning, dat wel vergoed wordt.
Ons antwoord hierop:
Dank voor je reactie. Met verbieden zijn we er inderdaad nog niet, het wordt vaak gezien als de ultieme oplossing maar niets is minder waar. Het verandert alleen de bevoorradingsstromen van de markt. Voordat nicotine zakjes verboden werden zagen we verkopers die vrijwillig een minimumleeftijd van 18+ hanteerden, en nu is die markt in handen van de georganiseerde misdaad (zie waarschuwing politie Amsterdam). Nu zien we hetzelfde gebeuren met het smaakverbod voor de e-sigaret. Het aanbod van producten op social media zoals facebook is aanzienlijk gestegen en voldoet veelal niet aan de TPD richtlijnen. Feitelijk zijn dit soort verboden geen strenge regulering, maar totale deregulering. Waarbij er totaal geen controle meer is.
Ruim 97% van de e-sigaret gebruikers heeft eerst gerookt. De verkoop aan jongeren is al verboden, een extra verbod op een al bestaand verbod gaat niet helpen. Jongeren vinden de weg naar de zwarte markt nu ook al. En de zwarte markt heeft lak aan de regels. De zogenaamde ‘bescherming’ van de hele kleine groep mag niet ten koste gaan van de grote groep volwassen rokers. Zeker niet aangezien het hier een product betreft dat minder schadelijk is en dus qua volksgezondheid een positief resultaat geeft. Als we naar landen als Amerika kijken dan zagen we daar ook eerst een stijging van het percentage jongeren dat een e-sigaret gebruikte, maar rond 2020 is dit percentage alleen maar gedaald en is het aantal rokende jongeren gedaald tot marginale niveaus. Voor rokers is een snelle overstap op minder schadelijke producten veel beter dan dat ze er jaren over doen om te stoppen met roken of gewoon doorroken. Dat is het meest schadelijke wat ze kunnen doen. Dat gebeurt nu in Australië en Nederland. Omdat er alleen wordt ingezet op ontmoediging en geen rekening wordt gehouden met de rokers zelf zien we een stagnatie van de daling van het aantal volwassen rokers.
Dat er in realiteit geen vape kits worden uitgedeeld is niet correct. De Britse overheid deelt 1 miljoen vape kits uit aan volwassen rokers om hen te helpen bij het stoppen de zgn. swap-to-stop actie. Ik neem aan dat je verwijst naar bv de studie van Hajek et al. hierbij werden inderdaad aan het begin gratis starter kits verstrekt, maar ze kregen maar vloeistof voor een paar weken. Daarnaast kregen ze ook coaching aangeboden, maar slechts een kleine groep maakte hier gebruik van. Bovendien betrof dit een testgroep rokers die al meerdere gefaalde stoppogingen hadden gedaan.
In Engeland wordt deze methode nu verder benut, de 1 miljoen starterkits wordt zoals het er nu uitziet aangevuld met nog meer kits. Deze kits worden gratis aangeboden aan rokers om zo een overstap te stimuleren. Mochten ze willen dan is coaching altijd gratis toegankelijk. De bottom line is natuurlijk wel dat een gratis starterkit vele malen goedkoper is dan coaching en dat meer mensen ermee kunnen worden geholpen. Vooral ook vanwege de lage drempel. Het gaat niet alleen om de effectiviteit van het product maar ook of rokers het daadwerkelijk willen gebruiken.
Voor meer informatie over de effectiviteit van de e-sigaret als stopmiddel is er de Cochrane Living review. Elke maand nemen de onderzoekers alle nieuwe, wereldwijd gepubliceerde onderzoeken mee en passen de conclusie aan indien nodig.
Tijdens je onderzoek ben je vast ook het enorme succes van Nieuw Zeeland (NZ) tegengekomen. Pas in 2020 heeft NZ regulering ingevoerd op e-sigaretten. Ze zagen dat het huidige beleid van belasting verhogen niet meer werkte en tekenden een lijn in het zand, er was een nieuwe koers nodig. Op dat moment lag het aantal rokers op gelijk niveau met dat van Australië. Het verschil in beleidskeuzes is echter enorm groot. Australië heeft in feite een totaalverbod ingevoerd door gebruik van e-sigaretten alleen op doktersvoorschrift, en recent versoepeld door de verkoop zonder dokters voorschrift alleen door apotheken toe te staan terwijl NZ de e-sigaret juist heeft gebruikt voor een snelle afstap van het roken. Het resultaat is dat NZ in vijf jaar tijd het aantal rokers met de helft zag dalen en dat Australië op hetzelfde niveau is blijven steken. Daarnaast heeft NZ het starten met roken moeilijker gemaakt en het stoppen makkelijker. Het heeft jongeren voldoende beschermd maar is oudere rokers niet vergeten. Het heeft de wetenschappelijke kennis over e-sigaretten vertaald naar beleid en educatie en e-sigaretten maximaal ingezet om rokers versneld te laten stoppen. Er zijn geen vape kits uitgedeeld. Sigaretten, de schadelijkste nicotine producten zijn minder aantrekkelijk gemaakt, veel duurder en moeilijker verkrijgbaar dan e-sigaretten. Ben Youdan van ASH NZ legt het verschil uit in het interview voor Sky News.
Als je ook geïnteresseerd bent in de andere kant van het verhaal dan nodig ik je graag uit om eens te komen praten.
Geef een reactie